کره گیاهی چیست؟ | جایگزینی سالم و بدون کلسترول

اردیبهشت ۲۷, ۱۴۰۴
بدون دیدگاه

استقبال از کره گیاهی و افزایش مصرف آن در دهه‌های اخیر به دو دلیل اصلی برمی‌گردد.

یکی مورد توجه قرار گرفتن سبک زندگی سالم و مصرف غذاهای رژیمی و بدون کلسترول است که به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم تبدیل شده. دلیل دوم هم رشد استقبال از گیاه‌خواری است که در همه جای جهان شاهد آن هستیم.

اما کره گیاهی چیست؟ چرا در اکثر کشورها به محصولی پرفروش و محبوب تبدیل شده؟آیا واقعاً رژیمی است؟

در این مقاله قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم.

کره گیاهی چیست و از چه چیزی ساخته می‌شود؟

مارگارین یا اصطلاحا «کره گیاهی» نوعی فرآورده چرب است که برای تولید آن به جای استفاده از چربی‌های حیوانی (مثل چربی شیر گاو) از منابع چربی گیاهی مثل روغن آفتابگردان و…استفاده می‌شود.

ترکیب این روغن‌ها با مواد دیگر مانند امولسیفایر های مجاز خوراکی، آب، نمک و طعم‌دهنده‌های طبیعی و سنتتیک ، ساختاری کره‌مانند به این محصول می‌دهد.

تاریخچه کره گیاهی؛ از قرن‌های پیشین تا امروز…

اگرچه ایده استفاده از چربی‌های گیاهی برای پخت‌وپز و تغذیه به قرون گذشته بازمی‌گردد، ولی تولید صنعتی کره گیاهی به شکل امروزی آن، از قرن نوزدهم شروع شد.

سال ۱۸۶۹ بود که شیمیدان فرانسوی «هیپولیت مژه-موریه» در پاسخ به فراخوان ناپلئون سوم برای کشف جایگزینی ارزان‌تر برای کره حیوانی، مارگارین را اختراع کرد. او این محصول را “اولئومارگارین” نامید.

اگرچه این محصول اولیه، موفقیت تجاری زیادی نداشت؛ اما سال ۱۸۷۱ موریه حق اختراع خود را به شرکت هلندی «یورگنز» فروخت که بعدها بخشی از شرکت معروف «یونیلیور» شد.

چالش‌های قانونی و رقابت با صنعت لبنیات (اواسط قرن 20)

با افزایش محبوبیت کره گیاهی، صنعت لبنیات نگران کاهش فروش کره حیوانی شد. در پاسخ به این نگرانی هم قوانین زیادی برای محدود کردن تولید و فروش مارگارین مطرح شد. به‌عنوان مثال، در ایالات متحده، مالیات‌های سنگینی بر مارگارین اعمال کردند و در برخی ایالت‌ها، افزودن رنگ طبیعی زرد به مارگارین ممنوع شد تا از شباهت آن به کره حیوانی جلوگیری شود. این محدودیت‌ها تا اواسط قرن ۲۰ ادامه داشتند.

دوران جنگ‌های جهانی و افزایش تقاضا

در طول جنگ‌های جهانی اول و دوم، کمبود منابع غذایی باعث شد تا کره گیاهی یا همان مارگارین به‌عنوان جایگزینی مقرون‌به‌صرفه برای کره حیوانی مورد توجه قرار گیرد.

در این دوره، تولید مارگارین بیشتر و به بخش مهمی از رژیم غذایی مردم تبدیل شد.

نوآوری‌ها و توسعه محصولات جدید (دهه‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰)

بعد از جنگ جهانی دوم و با تمام شدن محدودیت‌های قانونی، تولیدکنندگان مارگارین به توسعه محصولات جدید پرداختند. در دهه ۱۹۵۰، مارگارین‌های نرم و قابل پخش در دمای اتاق معرفی شدند. همچنین، ترکیباتی با چربی کمتر و افزودنی‌های سالم‌تر مثل ویتامین‌ها و اسیدهای چرب امگا-۳ هم وارد بازار شدند.

تمرکز بر سلامت بیشتر و بازاریابی حرفه‌ای (دهه‌ ۱۹۹۰ تا امروز)

با پیشرفت علم پزشکی و افزایش مقالات مورد تائید و بیشتر شدن آگاهی مردم نسبت به تغذیه سالم، همچنین افزایش تقاضای مردم درخصوص محصولات فرموله شده و تخصصی جهت مصرف افراد حساس به فرآورده های لبنی و وگان ها و رژیم های گیاهخواری و یا بدون کلسترول و کم کالری، تولید کنندگان سعی بر رفع نیاز مصرف کنندگان بیش از پیش داشتند و این امر موجب خلق محصولاتی چون کره غنی شده ویتامین دی مهگل شد.

کره گیاهی و پاسخ به دغدغه‌های جوامع مدرن

تاریخچه مارگارین نشان‌دهنده تحولات این محصول است که بدون شک در پاسخ به نیازهای اقتصادی، تغذیه‌ای و اجتماعی صورت گرفته است. از اختراع اولیه به‌عنوان جایگزینی ارزان برای کره حیوانی تا توسعه به عنوان محصولی سالم و طبیعی، کره گیاهی مسیری بسیار طولانی را طی کرده.

امروزه، کره‌های گیاهی با ترکیبات و طعم‌های متنوع، جایگاه ویژه‌ای در رژیم‌های غذایی مدرن دارند. نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که این نوع کره در اکثر جوامع به‌عنوان گزینه‌ای مناسب برای افرادی که به‌دنبال تغذیه سالم و پایدار هستند، به طور گسترده مصرف می‌شود.

دلایل علمی و زیست‌محیطی تولید و مصرف کره گیاهی

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، تولید و مصرف کره گیاهی در ایران و جهان، از دو جنبه اصلی مورد توجه قرار گرفته:

دلایل مرتبط با رژیم غذایی سالم
دغدغه‌های زیست‌محیطی و اخلاقی

از دیدگاه پزشکی تغذیه، چربی‌های حیوانی منبع کلسترول و اسیدهای چرب اشباع‌شده هستند که مصرف بیش‌ازحد آن‌ها با بیماری‌های مختلفی از جمله بیماری قلبی، تصلب شرایین ،چاقی و…مرتب است.

از منظر محیط‌زیست، صنعت دامپروری یکی از منابع اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای و تخریب منابع طبیعی (مثل جنگل‌زدایی برای چراگاه‌ها و…) است. بنابراین کاهش مصرف محصولات دامی می‌تواند آثار مثبتی بر محیط‌زیست داشته باشد.

همچنین تولید و مصرف کره گیاهی می‌تواند در راستای حمایت از حقوق حیوانات نیز صورت بگیرد. به‌ویژه امروزه که بسیاری از فعالان محیط زیست، از بهره‌کشی بیش از حد از حیوانات در صنایع لبنی انتقادات جدی دارند.

جدول مقایسه ارزش غذایی بین کره حیوانی و کره گیاهی

ویژگی‌ها	کره گیاهی	کره حیوانی
چربی کل	60%	82%
کلسترول	صفر	97% حداقل از استرول کل
اسیدهای چرب اشباع	کمتر از 48%	بیشتر از 60%
کالری	رابطه مستقیم با میزان چربی کل دارد هر گرم چربی9.2 کیلو کالری	رابطه مستقیم با میزان چربی کل دارد هر گرم چربی9.2 کیلو کالری
اسید چرب ترانس	کمتر از 2	بیشتر از 2

مصرف کره گیاهی چه مزایایی دارد؟

در صورتی که در فرمولاسیون کره گیاهی از روغن های غیر اشباع نظیر روغن آفتابگردان استفاده گردد ، با توجه به وجود اسید های چرب مفید و اشباع نشده مختلف از جمله اسید لینولئیک، درصورت مصرف صحیح در رژیم غذایی، می‌تواند فواید چشمگیری برای بدن داشته باشد. در ادامه به تحلیل علمی مهم‌ترین مزایای آن می‌پردازیم:

یک چربی بدون کلسترول!

ازآنجاکه کلسترول فقط در چربی‌های حیوانی وجود دارد، کره گیاهی به‌صورت طبیعی فاقد آن است. کاهش مصرف کلسترول باعث کاهش سطح LDL (کلسترول بد) در خون می‌شود که در نهایت خطر ابتلا به بسته‌شدن رگ‌ها، سکته قلبی و بیماری‌های عروقی را کاهش می‌دهد.

غنی از چربی‌های مفید

کره‌های گیاهی حاوی اسیدهای چرب غیراشباع که در تنظیم فشار خون، کاهش التهاب و بهبود عملکرد مغز نقش دارند.

فاقد لاکتوز

بخش زیادی از جمعیت جهان در سطوح مختلف به لاکتوز حساسیت دارند. کره گیاهی گزینه‌ای عالی برای این گروه است و باعث جلوگیری از مشکلات گوارشی، نفخ و ناراحتی معده می‌شود.

کمک به کنترل وزن

چربی‌های سالم موجود در کره گیاهی باعث احساس سیری طولانی‌تر می‌شوند و در مقایسه با چربی‌های اشباع، متابولیسم بدن را کمتر مختل می‌کنند. البته این را هم بگوییم که مصرف بیش از حد هر نوع چربی باید کنترل شود و زیاده‌روی در مصرف هیچ نوع کره‌ای توصیه نمی‌شود.

اثر مثبت در مکانیسم رشد و تکامل

سازنده پروستا گلایدین

تأثیر مثبت بر پوست

چربی‌های گیاهی حاوی اسید لینولئیک (امگا 6) است که می‌توانند بافت های مجروح را ترمیم و از پوست در برابر آسیب‌های محیطی محافظت کنند و به حفظ رطوبت و سلامت پوست کمک نمایند.

نکات مهم برای انتخاب بهترین کره گیاهی

در پایان، به این توجه داشته باشید که هر محصولی که برچسب “کره گیاهی” دارد الزاماً سالم نیست ، در زمان انتخاب محصول از برند های معتبر خریداری نمایید و حتما به موارد درج شده در پشت محصول و نشان استاندارد و جدول حقایق تغذیه ایی دقت نمایید.

جمع‌بندی

کره گیاهی نه‌تنها گزینه‌ای مناسب برای کاهش مصرف چربی‌های حیوانی و کلسترول از رژیم غذایی است، بلکه می‌تواند نقش مؤثری در بهبود سلامت قلب، گوارش و کنترل وزن داشته باشد. با توجه به رشد فزاینده محبوبیت سبک زندگی سالم، انتخاب کره گیاهی از جنبه‌های سلامتی، زیست‌محیطی و اخلاقی یک گام هوشمندانه در مسیر سبک زندگی نوین است.

شما با انتخاب کره‌ گیاهی مهگل، از مزایای ذکرشده در این مقاله برخوردار شوید.